Saturday, February 13, 2016

Proponoj Por Nomoj de Provincoj de la Dominika Respubliko


Tradukado de nomoj ne estas simpla afero. Plejparte la pli simpla maniero estas transliterumi la nomojn sed ankaŭ oni deziras preservi la signifon de la nomo kaj en Esperanto ian gramatikan sencon.

Ĉu indas traduki nomoj de landoj aŭ provincoj al Esperanto? Mi pensas ke por plenigi la lingvon, jes. Al aliaj lingvoj? Tio nature okazas, do kial ne al Esperanto ankaŭ?

Kio estas la plej utila kialo por traduki landajn aŭ provincajn nomojn? Laŭ mi, granda kialo estas helpi vojaĝantoj trovi iun lokon eĉ se ili havas nur Esperantajn instrukciojn kaj lokalingva signobildo aŭ litersigno. Sed tio signifus uzi nur fonetikaj tradukoj. Do la kialo kiu mi ĵus menciis ne povas esti la nura gvido en tradukado, sed ĝi estas ia ĉefa gvidanta regulo en la afero.

Alia afero kiu influas la agado estas la populareco de iu loka nomo. Se iu loko jam estas tre bone konata oni devas provi ne tro ŝanĝi ĝin. Sed se loko ne estas bone konata tio donas iomete pli da libereco, kaj opcioj.

Iuj lokaj nomoj enhavas normalaj aŭ kutimaj vortoj kiuj ne estas nomoj. Laŭ mi, oni povas traduki ĝin laŭplaĉe, sed ankaŭ rimarkante la konsilojn jam menciitaj supre.

Generale, nur unu homo ne decidas landajn aŭ provincajn nomojn por ĉiuj ĉar la komunumo finfine atingos ia taŭga solvo kuntempe.

Do jen miaj proponoj!

La sekvaj tradukoj estas nur ideoj kaj proponoj:

Hispanlingva NomoProponata Esperanta Nomo
ProvincoĈefurboProvincoĈefurbo
AzuaAzuaAzŭaAzŭa
BaorucoNeibaBaorukoNejbo
BarahonaBarahonaBaraonoBaraono
DajabónDajabónDahabonoDahabono
Distrito NacionalSanto DomingoDistrikto NaciaSankta Domingo
DuarteSan Francisco de MacorísDŭarte1Sankta Francisko de Makoriso
El SeiboEl SeiboLa SejboLa Sejbo
Elías PiñaComendadorElijas Pinja2Laŭdanto3
EspaillatMocaEspajato4Mokao
Hato MayorHato MayorAto Majora5Ato Majora5
Hermanas MirabalSalcedoFratinoj6 MirabalSalsedo
IndependenciaJimaníSendependeco7Himanio
La AltagraciaHigüeyLa AltagracjoIgŭei
La RomanaLa RomanaLa Romana8La Romana
La VegaConcepción de La VegaLa VegoKoncipo9 de La Vego
María Trinidad SánchezNaguaMaria Trinidado10 SanĉezNagŭa
Monseñor NouelBonaoMonsinjoro NoeloBonao
Monte CristiMonte CristiMonte Kristi11Monte Kristi
Monte PlataMonte PlataMonte Plata12Monte Plata
PedernalesPedernalesPedernales13Pedernales
PeraviaBaníPeravjaBanio
Puerto PlataPuerto PlataPŭerto Plata14Pŭerto Plata
SamanáSamanáSamanaoSamanao
San CristóbalSan CristóbalSankta Kristobal15Sankta Kristobal
San José de OcoaSan José de OcoaSankta Jozefo16 de OkoaSankta Jozefo de Okoa
San JuanSan Juan de la MaguanaSankta Johano17Sankta Johano de la Magŭana
San Pedro de MacorísSan Pedro de MacorísSankta Pedro de MakorisoSankta Pedro de Makoriso
Sánchez RamírezCotuíSanĉes RamiresKotŭio
SantiagoSantiago de los CaballerosSantjagoSantjago de la Ĝentilhomoj18
Santiago RodríguezSabanetaSantjago RodrigesSabaneto
Santo DomingoSanto Domingo EsteSankta DomingoSankta Domingo Orienta
ValverdeMaoValverda19Mao


Notoj:

1. Dŭarte estas tre fama nomo en la Dominika Respubliko ĉar ĝi estas la nomo de fondinto de la nacio. Do eble ne taŭgas ŝanĝi ĝin.
2. Mi nur transliterumis la nomon.
3. Ĉi tie mi tradukis la nomon. Tiu loko ne estas granda urbo kaj ne estas tre konata. La nomo ankaŭ havas sciindan signifon do mi preferus traduki ĝin.
4. Mi aldonis ĝin la o-finaĵo por konservi la akcenton en la ĝusta loko.
5. Tiu nomo estas transliterumado sed ĝi havas parte malfidelan signifon. La signifo originale estas Supera Bieno aŭ Supera Farmo. Majora ankaŭ havas batalo-rilatan signifon, sed mi pensas ke pli taŭgas uzi fonetikan nomon en tiu kazo.
6. Mi pensas ke taŭgas traduki la vorto "fratinoj" en tiu kazo. Se oni parolas pri loko kaj diras "Mirabal" estas nur unu opcio. En Dominga politika historio ili estas tre konata do la traduko de la vorto "fratinoj" ne multe gravas. 
7. Ĝi estas vorto kun signifo do mi pensas ke taŭgas traduki ĝin. Laŭ mi ĝi ankoraŭ estas iomete rekonebla inter la du lingvoj.
8. Romana estas adjektivo en la du lingvoj do tiu kazo estas tro facila.
9. Denove vorto kun signifo. 
10. Mi aldonis ĝin la o-finaĵo por konservi la akcenton en la ĝusta loko.
11. Tiuj vortoj kiel nomoj estas bone konataj. Laŭ mi pli taŭgas nur transliterumi ĝin.
12. Tiuj vortoj kiel nomoj estas bone konataj. Laŭ mi pli taŭgas nur transliterumi ĝin.
13. Tradukado ŝanĝus la nomon multe. Pli facilas transliterumi.
14. Tiu nomo estas grava provinco kaj tiu nomo devas esti rekonebla al vojaĝantoj. Ĝi ankaŭ havas gramatikan sencon en Esperanto laŭ la reguloj, sed "plata" estas hispanelingva adjektivo kiu signifas "arĝenta."
15. Nomo restos senŝanĝo ĉar mi ne certas se ekzistas plibona formo.
16. Nomo ŝanĝita laŭ kutima Esperanta nomo.
17. Nomo ŝanĝita laŭ kutima Esperanta nomo.
18. Traduko de la vorto "caballeros." Tiu ŝanĝo ne gravas ĉar kutime ĉiuj uzas la nomo de la urbo (Santjago) kiam ili parolas pri la provinco (Santjago de la Ĝentilhomoj). Kaj se oni legas ion ajn post "Santjago" ĉiuj scius ke oni parolas pri la provinco. Do eĉ kun la ŝanĝo ĝi estas rekonebla.
19. Mi pensas ke ĝi akaŭ povus esti Valverde kiel hispane.

Do, kion vi pensas?

Komentu!

Mapo de la provincoj:

Azua [1], Baoruco [2], Barahona [3], Dajabón [4], Distrito Nacional [5], Duarte [6], El Seibo [7], Elias Piña [8], Espaillat [9], Hato Mayor [10], Independencia [11], La Altagracia [12], La Romana [13], La Vega [14], María Trinidad Sánchez [15], Monseñor Nouel [16], Monte Cristi [17], Monte Plata [18], Pedernales [19], Peravia [20], Puerto Plata [21], Salcedo [22], Samana [23], San Cristóbal [24], San Juan [25], San Pedro de Macorís [26], Sánchez Ramírez [27], Santiago [28], Santiago Rodríguez [29], Valverde [30].



1 comment:

  1. Tre bona provo. Mi volonte enprenus ĝin en mian amrikan terminaron, se mi povos diskuti pri ili unuope kun la verkinto. Al kiu mi skribu? amike, renato

    ReplyDelete